Ziemia Czerska to miejsce, gdzie bogata historia przeplata się z tradycją winiarską, o której mało kto pamięta a sięga XVI wieku. Winnice, zapoczątkowane przez królową Bonę, stały się jednym z symboli regionu, a ich dziedzictwo jest kontynuowane przez współczesnych winiarzy. W cieniu ruin zamku czerskiego historia winiarstwa na nowo nabiera blasku.
Zgodnie z ustawą z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi artykuł ma charakter informacyjny, i nie zachęca do spożywania alkoholu
Ziemie winem płynące
Pierwsze wzmianki o winnicach na ziemi czerskiej pochodzą z XVI wieku, kiedy królowa Bona przyczyniła się do rozwoju lokalnego rolnictwa. Według legend, to właśnie ona zasadziła pierwsze winorośle u stóp zamku w Czersku, korzystając z wyjątkowego mikroklimatu doliny Wisły oraz żyznych gleb. Uprawa winorośli w okolicach Czerska była częścią większego projektu królowej mającego na celu unowocześnienie gospodarki rolnej w Polsce.
Wino z Czerska szybko stało się popularne w regionie i poza nim, znajdując miejsce na stołach szlacheckich oraz w klasztorach. Tradycja ta trwała przez kilka wieków, aż do czasów wojen XVII wieku i kryzysu gospodarczego, który doprowadził do upadku wielu winnic. Ziemia czerska, zniszczona przez najazdy szwedzkie, kozackie i węgierskie, utraciła swoje znaczenie jako centrum produkcji wina.
Renesans winiarstwa
Obecnie tradycje winiarskie regionu są odtwarzane przez lokalnych producentów. Współczesne winnice, korzystając z historycznych wzorców i nowoczesnych technik, tworzą wina dostosowane do polskiego klimatu. Wino z regionu czerskiego wyróżnia się delikatnym smakiem i aromatem, które zdobywają uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą.
Coraz więcej winnic organizuje degustacje i warsztaty, oferując możliwość poznania tajników produkcji wina oraz historii lokalnych upraw. Winiarze kładą nacisk na naturalne metody produkcji, promując ekologiczne podejście do uprawy winorośli i przetwórstwa
Może Cię zainteresować:
Synagogi: Bezcenne pamiątki czy kłopotliwe znaleziska?
Symbioza przeszłości i teraźniejszości
Winnice na ziemiach czerskich są doskonałym przykładem symbiozy historii i współczesności. Region ten, z jego bogatym dziedzictwem kulturowym i doskonałymi warunkami do uprawy winorośli, oferuje niezwykłe doświadczenia zarówno dla miłośników historii, jak i koneserów wina. Współczesne winnice nie tylko ożywiają dawne tradycje, ale także tworzą nową jakość, która umacnia pozycję Polski na mapie światowego winiarstwa.
Osada z epoki brązu
Pierwsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Czerska sięgają epoki brązu. W czasach wczesnego średniowiecza istniała tu osada obronna, która rozwijała się dzięki dogodnemu położeniu nad Wisłą. Już w X wieku ziemia czerska stała się jednym z kluczowych ośrodków władzy plemiennej.
Czersk w czasach Piastów
W XI wieku Czersk stał się ważnym grodem obronnym, a w XII wieku zyskał status kasztelanii. Kiedy Mazowsze zostało podzielone na dzielnice, Czersk stał się jednym z głównych ośrodków władzy książąt mazowieckich. Na przełomie XII i XIII wieku wybudowano tu pierwsze umocnienia z drewna i ziemi.
W XIV wieku, z inicjatywy księcia Janusza I Starszego, rozpoczęto budowę murowanego zamku, którego mury miały zabezpieczyć miasto przed najazdami. Czersk pełnił wówczas funkcję stolicy Księstwa Mazowieckiego, co wiązało się z rozwojem administracyjnym i gospodarczym miasta. Zamek w Czersku miał kluczowe znaczenie strategiczne, kontrolując szlak wodny Wisły.
Legenda o białej damie
Według lokalnych opowieści, na zamku w Czersku nocami pojawia się duch królowej Bony. Jej postać w białej szacie spaceruje po murach, tęskniąc za swoją ukochaną ziemią włoską. Mówi się, że duch ukazuje się szczególnie w wietrzne noce.
Ukryty skarb królowej Bony
Legenda głosi, że Bona przed opuszczeniem zamku ukryła swoje bogactwa w tajemniczych lochach. Do dziś wielu poszukiwaczy skarbów próbuje odnaleźć ukryte kosztowności, jednak bezskutecznie.
Król Jan Kazimierz w Czersku
W czasie potopu szwedzkiego król Jan Kazimierz miał schronić się w ruinach czerskiego zamku podczas swojej ucieczki z Warszawy. Choć miejsce nie oferowało już dawnego splendoru, zapewniło mu chwilowe bezpieczeństwo.
Winnice na ziemiach czerskich
Ziemia czerska, dzięki królowej Bonie, była niegdyś jednym z ważnych ośrodków uprawy winorośli. Do dziś w okolicach Czerska można spotkać gospodarstwa nawiązujące do tej tradycji, a lokalne wina zyskują uznanie wśród smakoszy.
Czasy świetności
Gdy w 1526 roku Mazowsze zostało włączone do Korony Królestwa Polskiego, znaczenie Czerska jako stolicy regionu zaczęło maleć na rzecz Warszawy. Mimo to zamek nadal pełnił funkcję rezydencji królewskiej. W XVI wieku królowa Bona Sforza, żona Zygmunta Starego, przeprowadziła znaczną modernizację zamku, przekształcając go w renesansową twierdzę.
Czersk stał się wówczas centrum życia towarzyskiego i politycznego. W zamku odbywały się liczne uroczystości i sejmy, a okoliczne ziemie słynęły z uprawy winorośli, którą rozwijała właśnie królowa Bona.
Upadek zamku
Na przełomie XVI i XVII wieku Wisła zmieniła swój bieg, co osłabiło pozycję Czerska jako ważnego ośrodka handlowego. Podczas potopu szwedzkiego w 1655 roku zamek został poważnie zniszczony. Szwedzi zdobyli i splądrowali twierdzę, a większość budowli została spalona.
Po tych wydarzeniach zamek nigdy nie odzyskał dawnej świetności. W XVIII wieku został ostatecznie opuszczony i popadł w ruinę. Dziś możemy podziwiać jedynie zachowane fragmenty zamku, w tym imponującą bramę wjazdową i dwie wieże: południową i zachodnią.
Dziś ruiny zamku są miejscem, gdzie odbywają się liczne wydarzenia kulturalne, w tym degustacje win. Organizatorzy chętnie podkreślają historyczne związki zamku z tradycją winiarską, co przyciąga turystów i pasjonatów historii.
fot: NAC, zamekczersk.pl,
Grafika główna: Alfred Feliks Soter Karmański
