Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Proponowane zmiany mają uczynić system gospodarowania odpadami komunalnymi bardziej sprawiedliwym, skutecznym i przejrzystym. Nowe przepisy zakładają m.in. różnicowanie opłat w zależności od masy i jakości segregacji śmieci oraz większą elastyczność po stronie samorządów.
Lepsza segregacja, niższy rachunek
Jednym z kluczowych założeń projektu jest powiązanie wysokości opłat za odbiór odpadów z ich masą i jakością segregacji. Resort klimatu podkreśla, że takie rozwiązanie ma zmotywować mieszkańców do bardziej starannej selekcji śmieci i pozwolić na sprawiedliwszy podział kosztów – zgodnie z tym, ile i jakich odpadów rzeczywiście produkują poszczególne gospodarstwa.
Elastyczne systemy i nowe ulgi
Gminy będą mogły wprowadzać bardziej elastyczne systemy naliczania opłat. Wśród propozycji znalazło się rozszerzenie katalogu dobrowolnych ulg, np. dla seniorów czy osób z niepełnosprawnościami. Zmiany mają również umożliwić dokładniejsze rozliczanie mieszkańców budynków wielorodzinnych poprzez identyfikację odpadów z konkretnych lokali. To otwiera drogę do stosowania indywidualnych rozliczeń także w blokach.
Ulgi za kompostowanie
Nowelizacja przewiduje rozszerzenie możliwości obniżenia opłat za kompostowanie bioodpadów. Z takiej ulgi będą mogły skorzystać nie tylko gospodarstwa domowe, ale także mieszkańcy zabudowy wielolokalowej, użytkownicy działek rekreacyjnych oraz rodzinnych ogrodów działkowych.
Kary za brak segregacji
Zmienić mają się także zasady naliczania podwyższonych opłat za nieselektywne zbieranie śmieci. Zamiast automatycznego wszczynania postępowania w przypadku każdego zgłoszenia, gminy zyskają możliwość bardziej elastycznego podejścia. Nowe przepisy zobowiążą samorządy do precyzyjnego określenia, co oznacza selektywna zbiórka odpadów i kiedy może zostać uznana za nieskuteczną.
Kontrola deklaracji śmieciowych
Aby zwiększyć skuteczność kontroli i sprawiedliwość systemu, gminy będą mogły porównywać deklaracje mieszkańców dotyczące liczby domowników z danymi pochodzącymi z przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Ma to pomóc w wykrywaniu nieprawidłowości i unikaniu zaniżania liczby osób w gospodarstwach domowych.
Obowiązki dla PSZOK-ów
Ważnym elementem reformy będzie również obowiązek przekazywania przez instalacje przyjmujące odpady (np. elektrośmieci czy meble) informacji o ilości odebranych surowców. Pozwoli to gminom lepiej monitorować strumień odpadów i skuteczniej planować działania.
Zmiany obejmą także funkcjonowanie Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. PSZOK-i mają przyjmować szerszy zakres odpadów niż dotychczas, a ich liczba ma być uzależniona od wielkości populacji gminy oraz odległości między mieszkańcami a punktem zbiórki.
