Już za kilka lat windy staną się obowiązkowe w większości bloków mieszkalnych – nie tylko tych nowo budowanych, ale również istniejących. Taki zapis znalazł się w projekcie rozporządzenia przygotowanym przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Zmiana przepisów ma wejść w życie 20 września 2026 roku, a na realizację nowych obowiązków wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe będą miały czas do końca 2029 roku.
Co się zmienia?
Zgodnie z projektem, obowiązek montażu wind obejmie wszystkie budynki wielorodzinne posiadające trzy lub więcej kondygnacji. Dotychczas wymóg ten dotyczył wyłącznie budynków mających co najmniej pięć kondygnacji lub przekraczających 12 metrów wysokości. Nowe przepisy obejmą również budynki użyteczności publicznej od dwóch kondygnacji wzwyż, a także budynki zamieszkania zbiorowego, takie jak hotele czy akademiki.
„Budynki bez windy będą miały obowiązek zapewnić dostęp do wszystkich kondygnacji poprzez umieszczenie pochylni lub trwałych urządzeń podnoszących. […] nie może to być już schodołaz, z którego trudno jest skorzystać samodzielnie” – czytam w projekcie
Dotyczy również bloków już istniejących
To kluczowa informacja dla mieszkańców Otwocka i okolic. Nowe prawo nie ogranicza się do inwestycji przyszłych – obowiązek montażu windy dotyczyć będzie także już istniejących bloków, które obecnie nie spełniają nowych norm. Resort szacuje, że konieczność dostosowania do nowych przepisów obejmie około 3,5 tysiąca wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych w całym kraju.
Kto za to zapłaci?
Choć inwestycje będą mogły być częściowo sfinansowane z Funduszu Dostępności prowadzonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) oraz ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), to jednak gros wydatków poniosą mieszkańcy. Wspólnoty i spółdzielnie będą musiały dołożyć środki z własnych funduszy – co w praktyce oznacza dodatkowe koszty dla właścicieli mieszkań.
„W Ocenie Skutków Regulacji resort wyliczył, że koszt jednego dźwigu to ok. 65 tys. zł”, choć eksperci mówią nawet o „ponad 100 tys. zł” w przypadku wind zewnętrznych”
Wyjątki i alternatywy
Jeśli w danym budynku montaż windy okaże się technicznie niemożliwy (np. ze względu na brak miejsca lub konstrukcję budynku), wspólnoty będą zobowiązane do zapewnienia innej formy dostępności – np. budowy pochylni, montażu platform schodowych lub urządzeń dźwigowych.
W przypadku starań o dofinansowanie z PFRON, wymagane będzie wykazanie, że z inwestycji skorzystają przynajmniej dwie osoby z niepełnosprawnością ruchową, zamieszkujące dany budynek.
Dla kogo to ważne?
Z punktu widzenia lokalnych społeczności – zwłaszcza osób starszych, z niepełnosprawnościami i rodzin z małymi dziećmi – to zmiana bardzo istotna. Na terenie Otwocka wciąż istnieje wiele czterokondygnacyjnych bloków bez wind, w których codzienne pokonywanie schodów stanowi duże wyzwanie.
