Planowana reforma szpitalnictwa przynosi istotne zmiany w strukturze i funkcjonowaniu szpitali powiatowych. Wprowadzenie Powiatowych Centrów Zdrowia (PCZ) ma na celu przeniesienie ciężaru kosztów opieki zdrowotnej z hospitalizacji na niższe poziomy ochrony zdrowia, a tym samym zapewnienie lepszej dostępności i efektywności opieki specjalistycznej w trybie ambulatoryjnym.
Reforma, omawiana szeroko podczas październikowych spotkań w Pszczynie i Warszawie, zakłada stworzenie PCZ, które odciążą lokalne szpitale w zakresie opieki niewymagającej dłuższej hospitalizacji. Jak wynika z wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia, jest to krok w kierunku optymalizacji kosztów i poprawy dostępności usług medycznych w regionach.
PCZ – nowa filozofia opieki
Reforma szpitalnictwa, jak podkreśla w rozmowie z portalsamorzadowy.pl Marek Augustyn, wiceprezes Narodowego Funduszu Zdrowia, ma na celu „przeniesienie znacznego ciężaru kosztów z hospitalizacji na niższe poziomy systemu ochrony zdrowia” poprzez rozwój ambulatoryjnej opieki specjalistycznej oraz podstawowej opieki zdrowotnej. Powiatowe Centra Zdrowia mają zaspokajać podstawowe potrzeby zdrowotne pacjentów przez całą dobę, jednak nie będą pełnić funkcji szpitalnych oddziałów ratunkowych ani izb przyjęćztałcenie szpitali powiatowych w PCZ jest postrzegane jako element szerszej strategii Ministerstwa Zdrowia, zmierzającej do zoptymalizowania kosztów i zapewnienia odpowiedniej dostępności usług medycznych. W nowym modelu, zamiast angażowania kosztownych szpitalnych łóżek do krótkotrwałych interwencji, niektóre świadczenia będą realizowane ambulatoryjnie, co pozwoli pacjentom szybciej wracać do zdrowia, jednocześnie odciążając infrastrukturę szpitali.
Może Cię zainteresować:
Otwarcie odcinka trasy 801 jednak nie tak szybko…
Zmiana struktury świadczeń
Choć projektowana reforma zakłada nowy typ placówek, proces przekształcania szpitali powiatowych nie będzie prosty. Jak wskazał Augustyn, lokalne ambicje polityczne mogą stanowić przeszkodę w racjonalnych decyzjach dotyczących zmiany struktury i zakresu świadczonych usług. W jego opinii, bez odpowiedniego wsparcia i świadomości lokalnych samorządów, stworzenie Powiatowych Centrów Zdrowia może nie osiągnąć zamierzonych efektów .
Profean Wita, ekspert w dziedzinie kardiologii, podkreślił, że istotnym celem PCZ jest stworzenie wartości dodanej dla pacjentów. PCZ mają być dostępne w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, bez potrzeby angażowania oddziałów szpitalnych w prostsze procedury, jak zszywanie rany. Dzięki temu możliwe będzie zmniejszenie nakładów na personel i infrastrukturę, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiej jakości opieki w sąsiednich powiatach.
Szersza strategia zdrowotna
Ważnym elementem w realizacji tego planu będą mapy świadczeń zdrowotnych, które mają uwzględniać lokalne potrzeby pacjentów, a także dostępność oddziałów takich jak chirurgia, położnictwo czy intensywna terapia. Mapa ta, przewidziana do wdrożenia w 2025 roku, ma umożliwić lepsze dostosowanie struktury usług zdrowotnych do potrzeb społecznych w danym regionie .
Ministerstwo Złada, że wszystkie planowane zmiany wejdą w życie do 1 stycznia 2026 roku, co stwarza możliwość kompleksowej reorganizacji struktury opieki zdrowotnej w Polsce. Zdaniem prof. Wity, taka integracja umożliwi efektywniejsze wykorzystanie zasobów i poprawę dostępności do kluczowych świadczeń medycznych.
Wartość dla pacjentów
Powiatowe Centra Zdrowia mają być wsparciem dla szpitali powiatowych w zakresie opieki ambulatoryjnej i w trybie jednodniowym. Jak zaznaczył prof. Krystian Wita, „jeśli samorząd uzna, że w danym szpitalu powinny być warunki do wykonywania interwencji medycznych takich jak zszycie rany, mogą one być wykonywane bez potrzeby utrzymywania kosztownego oddziału chirurgii, z możliwością transportu pacjentów do sąsiednich placówek” .
Waldemar Malinowski, propolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych, zauważył, że powiatowe szpitale nadal są „pierwszym frontem w walce o zdrowie i życie pacjentów” w regionach. Powiatowe Centra Zdrowia mają umożliwić lepsze wykorzystanie zasobów tych placówek oraz koordynację z placówkami podstawowej opieki zdrowotnej.
Wyzwania samorządów
Wiceminister zdrowia Jerzy Szafranowicz zaznaczył podczas październikowego Forum Samorządowego, że wszelkie przekształcenia szpitali, w tym tworzenie Powiatowych Centrów Zdrowia, będą opcjonalne, jednak samorządy będą zobowiązane do tworzenia planów naprawczych w przypadku placówek w trudnej sytuacji finansowej. Szafranowicz podkreślił także, że nowa struktura placówek musi być zgodna z mapami potrzeb zdrowotnych, które uwzględnią lokalne wskaźniki demograficzne i zapadalność na choroby, co ma pozwolić na lepsze dostosowanie usług do realnych potrzeb pacjentów.
Wdrożenie Powiatowych Centrów Zdrowia może stanowić istotną wartość dodaną dla systemu ochrony zdrowia, jednak powodzenie tej inicjatywy będzie zależeć od odpowiedniego zaangażowania i decyzji na poziomie samorządów.
fot: PCZ
