Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano długo oczekiwany przez samorządy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej.
Regulacja przewiduje wprowadzenie nowych definicji pojęć: „budowla” oraz „budynek” – na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości, doprecyzowanie zasad opodatkowania podatkiem od nieruchomości garaży wielostanowiskowych w budynkach mieszkalnych, zmianę zakresu zwolnienia z podatku od nieruchomości: obiektów infrastruktury kolejowej oraz lotnisk, zmianę zakresu zwolnienia instytutów badawczych z podatków: od nieruchomości, rolnego i leśnego, a także zmianę o charakterze dostosowującym do aktualnie obowiązujących przepisów unijnych w sprawie zasad stosowania ulg dotyczących inwestycji w gospodarstwach rolnych.
Nowa definicja budynku
Projekt przewiduje wprowadzenie do ustawy o podatkach lokalnych autonomicznej definicji pojęcia „budynek” bez odwoływania się do przepisów pozapodatkowych, dla zachowania spójności projektowanych regulacji.
Budynek będzie definiowany jako obiekt, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, wykonany z użyciem wyrobów budowlanych, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
Analogicznie, jak w obowiązującym stanie prawnym, przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości będzie zatem budynek wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Instalacje te, takie jak instalacja elektroenergetyczna, wodociągowa, kanalizacyjna, cieplna, telekomunikacyjna, gazowa znajdujące się wewnątrz budynku i stanowiące jego integralną część, nie będą podlegały opodatkowaniu, gdyż podstawą opodatkowania budynku jest jego powierzchnia użytkowa.
Budynkiem w rozumieniu ustawy będą również części obiektów wymienionych w pozycjach 1–6 projektowanego załącznika nr 4 do ustawy, tj.: odkrytych obiektów sportowych i rekreacyjnych, stacji uzdatniania wody, oczyszczalni ścieków, obiektów obronnych (fortyfikacji), obiektów ochronnych, obiektów hydrotechnicznych, a także przejść dla pieszych: nadziemnych i podziemnych oraz ciągów pieszych.
Ogromna reforma finansowania samorządów. Finansowanie nie z podatków, a z dochodów
Nowa definicja budowli
W zaproponowanej definicji „budowli” zrezygnowano z odwołania do przepisów prawa budowlanego.
Budowlą będą zatem obiekty wykonane z użyciem wyrobów budowlanych wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a także instalacje i urządzenia, jeżeli stanowią wraz z tym obiektem całość techniczno-użytkową.
Dodatkowo poza obiektami wymienionymi w załączniku, pojęciem budowli zostaną objęte również, wykonane z użyciem wyrobów budowlanych:
- części budowlane urządzeń, niestanowiących części budowli składającej się z obiektu wymienionego w załączniku nr 4 do ustawy oraz instalacji i urządzeń tworzących z nim całość techniczno-użytkową, tj. m.in. części budowlane kotłów i pieców przemysłowych,
- części budowlane elektrowni wiatrowych i elektrowni jądrowych,
- fundamenty pod maszyny oraz urządzenia, odrębne pod względem technicznym od tych maszyn i urządzeń,
- przyłącza do obiektu budowlanego.
Poszczególne kategorie obiektów będących budowlami zostały szczegółowo wymienione w załączniku do ustawy. Jak zaznaczono w uzasadnieniu, niektórym z nich przypisane zostały dodatkowe cechy, niezbędne dla uznania ich za przedmiot opodatkowania na gruncie ustawy.
Nowe zasady opodatkowania garaży
W projekcie zaproponowano ujednolicenie zasad opodatkowania garaży wielostanowiskowych znajdujących się w budynkach mieszkalnych. Zgodnie z nową regulacją garaż wielostanowiskowy w budynku mieszkalnym zostanie uznany za część mieszkalną takiego budynku. W efekcie tej zmiany do opodatkowania wyodrębnionego garażu wielostanowiskowego w budynku mieszkalnym będzie miała zastosowanie stawka podatku od nieruchomości przewidziana dla budynków mieszkalnych.
Zmiana ta ma wejść w życie od 1 stycznia 2025 r. Będzie się ona jednak wiązać z nowym obowiązkiem, który zostanie nałożony na współwłaścicieli takich garaży. Osoby fizyczne będące przed dniem wejścia w życie ustawy współwłaścicielami takiego lokalu będą musiały złożyć właściwemu organowi podatkowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, w terminie do dnia 31 stycznia 2025 r.
Podwyżki dla pracowników samorządów o 20 proc.? Tego domagają się związkowcy
Opodatkowanie infrastruktury kolejowej
W projektowanej ustawie zaproponowano wyłączenie stosowania zwolnienia z podatku od nieruchomości dla infrastruktury kolejowej w zakresie gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład terminala towarowego.
Od 1 stycznia br. nie można bowiem stosować zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład takiej infrastruktury bez zgody Komisji Europejskiej.
Dlatego w projektowanej ustawie zaproponowano wyłączenie stosowania zwolnienia z podatku od nieruchomości dla infrastruktury kolejowej, określonego w art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a i pkt 1c ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w zakresie gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład terminala towarowego – celem zapewnienia zgodności przepisów ustawy z art. 108 ust. 3 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej – wobec braku możliwości stosowania zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład terminala towarowego, od dnia 1 stycznia 2024 r. bez zgody Komisji Europejskiej.
Skutki finansowe zmian w opodatkowaniu nieruchomości
Zdaniem Ministerstwa Finansów proponowane zmiany definicji pojęć „budynku” i „budowli” będą miały neutralny wpływ na wysokość podatku od nieruchomości, a ewentualny wzrost wpływów wynikający przede wszystkim z jednoznacznego zakwalifikowania niektórych obiektów do kategorii budowli (np. silosy i elewatory), które w obowiązującym stanie prawnym jednocześnie spełniają przesłanki do bycia budynkiem, pozwoli na wyrównanie ewentualnych ubytków wynikających z ustawowego określenia granic budowli.
Z szacunków Ministerstwa Finansów wynika, że udział budowli w strukturze dochodów z podatku od nieruchomości wynosi ok. 34%, „w związku z czym wpływy z budowli w warunkach 2023 r. można szacować na ok. 10,6 mld zł, co świadczy o istotności dochodów z opodatkowania budowli w strukturze dochodów własnych gmin”.
W ocenie skutków regulacji wskazano, że kwotowo najwyższe dochody z budowli uzyskują miasta na prawach powiatu, dla których łączne wpływy z tego tytułu wynoszą ok. 3,47 mld zł. Zaznaczono przy tym, że wpływy z podatku od nieruchomości są na przestrzeni ostatnich lat „jednym z najdynamiczniej rosnących źródeł dochodów gmin”, co obrazuje wzrost dochodów gmin o 15,1% w 2022 r. w porównaniu do roku 2021.
