Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiedziało istotne zmiany w organizacji sieci szkół. Nowelizacja ustawy Prawo oświatowe ma stanowić odpowiedź na niepokojące zmiany demograficzne, które w nadchodzących latach mocno wpłyną na funkcjonowanie systemu edukacji w Polsce. W środę, 7 maja, ministra edukacji złożyła wniosek o wpisanie projektu do wykazu prac legislacyjnych rządu. Konsultacje publiczne nowych przepisów mają rozpocząć się wkrótce.
Nowe przepisy mają przede wszystkim ułatwić samorządom dostosowywanie sieci szkół do lokalnych warunków. Jak poinformował Marcin Nowak z Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym w MEN podczas posiedzenia podkomisji ds. finansów i ustroju samorządu terytorialnego, projekt przewiduje szereg kluczowych rozwiązań:
Rezygnacja z wiążącej opinii kuratora
Jedną z najważniejszych zmian będzie zniesienie obowiązku uzyskania wiążącej opinii kuratora oświaty przy tworzeniu i zmianie sieci szkół oraz przedszkoli, a także przy powoływaniu zespołów szkół i placówek. Choć w przypadku likwidacji szkół opinia kuratora wciąż będzie wymagana, proces ten również zostanie uproszczony — m.in. zniesiony zostanie obowiązek wysyłania listów poleconych do rodziców, których zastąpi ogłoszenie w formie obwieszczenia.
Elastyczniejsze tworzenie szkół i oddziałów
Projekt przewiduje większą swobodę w organizacji szkół podstawowych. Będzie można tworzyć placówki o niepełnej strukturze, np. dla klas I–III lub III–IV, co ma umożliwić funkcjonowanie mniejszych szkół dla młodszych dzieci bliżej ich miejsca zamieszkania, oraz zbiorczych szkół dla starszych uczniów. Dodatkowo w małych placówkach łatwiej będzie tworzyć oddziały łączone — elastyczność w tym zakresie ma pomóc w racjonalizacji kosztów i utrzymaniu szkół w mniejszych miejscowościach.
Nowe możliwości dla samorządów
Proponowane zmiany umożliwią samorządom szersze wykorzystanie infrastruktury szkolnej. Budynki szkolne będą mogły częściowo służyć realizacji innych zadań publicznych, np. prowadzeniu żłobków, opieki nad seniorami czy świadczeń zdrowotnych. Ponadto, ułatwione zostanie tworzenie filii szkół, co ma poprawić dostępność edukacji na terenach wiejskich i peryferyjnych.
Zespoły szkół tego samego typu
Nowością będzie również możliwość tworzenia zespołów szkół złożonych z kilku szkół podstawowych tego samego typu – obecnie przepisy na to nie pozwalają. Zmiana ta ma szczególne znaczenie dla małych gmin, które będą mogły efektywniej zarządzać placówkami oświatowymi.
Biurokracja pod kontrolą
Ministerstwo chce również zmniejszyć obciążenia administracyjne dla samorządów. Planowane są uproszczenia m.in. w procedurach odwoławczych od negatywnej opinii kuratora, co ma przyspieszyć i ułatwić procesy decyzyjne dotyczące sieciowania szkół.
Zapowiadane zmiany są szeroko komentowane jako krok w stronę większego zaufania do samorządów oraz bardziej elastycznego i racjonalnego zarządzania oświatą w obliczu kurczącej się liczby uczniów. Projekt nowelizacji czeka teraz na wpisanie do wykazu prac legislacyjnych rządu, a następnie zostanie poddany szerokim konsultacjom publicznym.
