Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) skierował pismo do przewodniczących komisji samorządowych Sejmu i Senatu, sugerując podjęcie prac legislacyjnych w sprawie wprowadzenia obowiązku pełnienia dyżurów przez radnych oraz publikowania sprawozdań z ich działalności po zakończeniu każdego roku.
Postulat ten pojawił się w petycji złożonej do Sejmu przez obywatela, który zwrócił uwagę na pogarszający się kontakt między radnymi a wyborcami po objęciu przez nich mandatu.
Potrzeba dyscyplinowania Radnych
Autor petycji zauważył, że radni często unikają kontaktów z mieszkańcami, co według niego przyczynia się do pogłębiania kryzysu demokracji. Jak stwierdził: „Unikanie kontaktów z mieszkańcami w samorządzie lokalnym prowadzi (…) do pogłębiania się kryzysu demokracji. Jeżeli mieszkańcy nie są skutecznie włączani w proces decyzyjny, nie czują się we właściwy sposób reprezentowani”.
Może Cię zainteresować:
Budżet gmin wyższy o 20 proc. – rządowy projekt ustawy o dochodach JST
Postulowane zmiany obejmują obowiązek publikowania rocznych sprawozdań z działalności radnych oraz comiesięcznego pełnienia przez nich dyżurów. W razie niewywiązania się z tych obowiązków, proponuje się sankcje w postaci potrącenia części diety, co jest już praktykowane w przypadku nieobecności radnych na sesjach.
Odpowiedź MSWiA: zmiany są zbędne
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) odpowiedziało na apel, wyrażając stanowisko, że wprowadzenie takich zmian nie jest zasadne. Resort podkreślił, że radny nie jest jednoosobowym organem samorządowym, jak np. wójt, więc nie można od niego wymagać regularnych sprawozdań z działalności. Dodatkowo, MSWiA zaznaczyło, że wyborcy mają już możliwość monitorowania pracy radnych, a ich skuteczność oceniana jest podczas kolejnych wyborów.
Co do pomysłu obowiązkowych dyżurów, resort przypomniał, że ustawa o samorządzie gminnym mówi o potrzebie utrzymywania więzi radnych z mieszkańcami, ale nie precyzuje form tych kontaktów. Zdaniem MSWiA, wprowadzenie obowiązków dyżurowych i kar za ich niewypełnienie byłoby niepotrzebną ingerencją w swobodę radnych.
Może Cie zainteresować:
Poradnik dla radnych do pobrania
RPO: obowiązek odpowiedzialności Statutowej
Rzecznik Praw Obywatelskich nie zgodził się z oceną MSWiA, wskazując na potrzebę zmian legislacyjnych, które umożliwiłyby nałożenie na radnych odpowiedzialności statutowej za brak kontaktu z mieszkańcami. „Źródłem takiego wniosku było z jednej strony stwierdzenie, w oparciu o pogłębioną analizę orzecznictwa sądowo-administracyjnego, że w aktualnie obowiązującym kształcie, ustawy samorządowe wykluczają (…) wprowadzenie środków dyscyplinujących radnych” – zaznaczył RPO.
Rzecznik wskazał również na przykład regulaminowej odpowiedzialności posłów i senatorów, która funkcjonuje mimo wolnego charakteru ich mandatu, co sprawia, że powoływanie się na swobodę wykonywania mandatu radnego nie uzasadnia braku odpowiedzialności.
RPO zwrócił się do przewodniczących komisji parlamentarnych z prośbą o rozważenie zasadności podjęcia prac legislacyjnych w tej sprawie, widząc w tym szansę na wzmocnienie więzi między radnymi a mieszkańcami oraz zwiększenie odpowiedzialności radnych za swoje działania.
fot: Portalotwocki.pl – zdjęcie pochodzi z ostatniej sesji kadencji 2020-2024
