Prace nad ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej są na finiszu. Szef MSWiA, Tomasz Siemoniak, poinformował, że projekt przewiduje uruchomienie specjalnych programów budowy schronów. Stały Komitet Rady Ministrów zakłada, że 23 lipca projekt ustawy stanie na Radzie Ministrów i potem będzie skierowany do Sejmu.
Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej to projekt, który ma zrewolucjonizować ochronę ludności w Polsce. Podkreślono dużą rolę samorządów w realizacji zadań ochrony ludności, co stanowi istotne odróżnienie od wcześniejszych prób regulacji, które kładły większy nacisk na administrację rządową. Projekt przewiduje bliską współpracę z MON i uruchomienie programów budowy schronów finansowanych zarówno ze środków rządowych, jak i samorządowych.
Zadania ochrony ludności
Projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej określa zadania ochrony ludności w czasie pokoju i wojny oraz organy i podmioty realizujące te zadania. System ochrony ludności ma składać się z organów administracji publicznej oraz podmiotów wykonujących zadania ochrony ludności. Organami ochrony ludności będą m.in. wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, starostowie, marszałkowie województw, wojewodowie, ministrowie oraz minister spraw wewnętrznych.
Do podmiotów ochrony ludności zaliczają się Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, jednostki organizacyjne PSP, ochotnicze straże pożarne, służby, inspekcje i straże, Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych, podmioty lecznicze, społeczne organizacje ratownicze oraz podmioty gospodarcze zapewniające podstawowe usługi społeczne. Ustawa zakłada również wsparcie ze strony Rządowego Zespołu Ochrony Ludności (RZOL), który będzie doradzał rządowi w sprawach ochrony ludności i obrony cywilnej.
Miliardy na bezpieczeństwo
Dostosowanie podmiotów i organów ochrony ludności do nowych rozwiązań w latach 2025-2034 będzie kosztować około 166 miliardów złotych. Koszty te obejmują m.in. budowę i modernizację schronów oraz dostosowanie istniejących budynków do wymogów ochrony ludności.
Nowe warunki dl budowy schronów
W Sejmie procedowany jest również projekt Lewicy, który zakłada stworzenie warunków prawnych do zapewnienia obywatelom schronienia w budowlach ochronnych. Regulacja ma określić warunki budowy, ewidencji, zasad użytkowania i remontów takich obiektów. Przewiduje się, że garaże wielostanowiskowe, budynki użyteczności publicznej oraz budynki biurowe na terenach zakładów pracy o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym będą musiały posiadać pomieszczenia spełniające minimalne wymagania dotyczące ukrywania ludzi.
Przydomowe schrony
Projekt ustawy przewiduje również możliwość budowy małych schronów przydomowych do 35 m² w trybie na zgłoszenie, co ma zachęcić obywateli do tworzenia takich miejsc ukrycia. Wprowadza także obowiązek uzyskania zgody na rozbiórkę budowli ochronnych, podobnie jak w przypadku budowli objętych ochroną konserwatorską, aby nie zmniejszać zasobów publicznych schronów.
Opinie i dyskusje
Podczas debaty w Sejmie, różne kluby parlamentarne wyraziły poparcie dla projektu, choć niektórzy posłowie wskazywali na potrzebę jego doprecyzowania. Piotr Uściński (PiS) zaznaczył, że ustawa wymaga pracy w komisji i wielu zmian, natomiast Jolanta Niezgodzka (KO) podkreśliła brak regulacji dotyczących budowli ochronnych w obecnym stanie prawnym.
Barbara Oliwiecka (Polska 2050-TD) zauważyła, że zmiany są daleko idące i ingerują w funkcjonowanie samorządów, ale cel jest słuszny. Bartłomiej Pejo (Konfederacja) ocenił, że w obliczu obecnych zagrożeń, w tym wojny na Ukrainie, tematyka ta powinna być priorytetem. Wiceminister SWiA Wiesław Leśniakiewicz potwierdził, że w Polsce jest obecnie 4329 schronów, z których wiele wymaga renowacji.
Nowe regulacje mają na celu wypełnienie luk w istniejącym prawie i zwiększenie zasobów publicznych schronów oraz miejsc ukrycia. Projekty ustaw mają na celu poprawę bezpieczeństwa obywateli oraz zachęcenie do budowy przydomowych schronów. Proponowane zmiany są szeroko dyskutowane i popierane przez różne ugrupowania polityczne, choć bezdyskusyjnie wymagają dalszych prac.
